Vorig jaar deden we een oproep aan het Comité Herdenking Februaristaking 1941 om de uitnodiging aan PVV’er en Kamervoorzitter Martin Bosma in te trekken. Het Comité weigerde toen gehoor te geven aan onze oproep, maar Bosma zelf kondigde aan niet te komen. Ook dit jaar weigert het Comité stelling te nemen. Sinds vorig jaar is de opkomst van extreemrechts een nieuwe fase ingegaan.

Ten eerste zit extreemrechts op steeds meer plekken aan de knoppen. Sinds een half jaar hebben we ook in Nederland het eerste kabinet dat geleid wordt door extreemrechts. Het PVV-kabinet gebruikt op klassieke wijze migranten als bliksemafleider om de aandacht af te leiden van de afbraak van publieke voorzieningen en haar cadeaus voor multinationals. De inauguratie van Trump geeft extreemrechts wereldwijd nog meer wind in de zeilen.

Ten tweede doet extreemrechts steeds minder moeite om hun fascistische ideologie te verhullen. De rijkste man op aarde, Elon Musk, bracht tijdens de inauguratie van Trump tot tweemaal toe de Hitlergroet. Het gebaar ligt helemaal in lijn Musk’s politiek: hij ontkent het bestaansrecht van trans mensen, omarmt het idee van een ‘pure’ etnostaat en steunt het extreemrechtse AfD in Duitsland.

Extreemrechts wist zich de afgelopen decennia op te bouwen door afstand te nemen van de nazi’s en de Holocaust. Aanvallen op cultuur en religie namen de plaats in van het ‘biologische’ racisme. En niet Joden, maar moslims en vluchtelingen werden gebruikt als belangrijkste zondebok. Maar nu extreemrechtse partijen en leiders verkiezingen winnen en zelfs regeringen kunnen vormen, keert ook dit ‘oude’ fascistische gedachtegoed terug.

Zo bedient Bosma zich graag van antisemitische complottheorieën, zoals die over omvolking. Een Joodse elite zou hierin de witte bevolking van Europa ‘vervangen’ door migranten. Termen als ‘cultuurmarxisme’ en ‘islamisering’ zijn nauwelijks verhulde bewerkingen van jaren dertig termen als ‘cultuurbolsjewisme’ en ‘verjudung’.

Het is in deze context bijzonder ongepast dat Bosma namens de Tweede Kamer op 25 februari een krans komt leggen tijdens de herdenking van de Februaristaking. Met ongekende moed kwamen werkende mensen in Amsterdam, waarvan vele zelf Joods, in actie tegen de deportatie van de Joden. Dit verzet is juist een inspiratie voor de strijd tegen extreemrechts vandaag de dag.

Het comité kan een voorbeeld nemen aan het Ninsee dat vorig jaar onder druk van onderaf besloot de uitnodiging voor Bosma aan de herdenking van het slavernijverleden in te trekken. Welk nut heeft herdenken als we onze kop in het zand steken voor de parallellen met het heden?

Deze opinie werd ingezonden aan het Parool door vertegenwoordigers van : Platform Stop Racisme & Fascisme, FNV Amsterdam, Mokum tegen Fascisme, Studentenvakbond ASVA, Socialisme.nu