(Foto: Yuval Gal, Erev Rav spreekt tijdens de persconferentie bij het monument voor het Joods Verzet)
Gezien het onvermogen van de Gemeente Amsterdam om antizionisten te beschermen tegen extreemrechts geweld, besloten Erev Rav en het Platform Stop Racisme en Fascisme de jaarlijkse herdenking af te lassen. Hiervoor in de plaats werd er een persconferentie georganiseerd met verschillende sprekers bij het monument voor het Joodse verzet aan de Amstel.
Het plan was om weer een grote openbare herdenking te houden. Sinds 1992 is de herdenking een jaarlijkse traditie en na een korte onderbreking heeft een nieuw comité de organisatie op zich genomen. Maar het wangedrag van gemeente, politie en IDF soldaten in Maccabi-fan vermomming verhinderde dit.
In de nachten voor zaterdag veroorzaakten de extreemrechtse hooligans veel chaos en geweld in de stad. Nadat de gemeente weigerde de Amsterdamse bevolking te beschermen tegen de racistische bedreigingen, intimidatie en geweld kwamen mensen zelf hiertegen in actie.
En terwijl dit racisme onbenoemd bleef, was op vrijdagochtend het verhaal van Halsema, Wilders en Schoof dat mensen uit antisemitisme zouden hebben gehandeld. Hoogleraar Holocaust geschiedenis Amos Goldberg concludeerde een week later in het NRC: ‘Het is duidelijk uit de context van de aanvallen in Amsterdam dat deze niet op de lokale Joodse bevolking waren gericht. Het geweld richtte zich tegen Israëlische hooligans die een genocidale staat vertegenwoordigden, en die zich onbeschoft gedroegen.’
Door deze omdraaiing van wat er die week plaatsvond, vertrouwden wij niet op een veilige situatie. Wij waren bevreesd dat de politie haar eerder vertoonde gedrag van het negeren van extreemrechts geweld en het aanpakken van moslims en anti-genocidedemonstranten zou voortzetten. In plaats van een herdenking organiseerden we daarom samen met Erev Rav een persconferentie.
Yuval Gal van de Joodse antizionistische gemeenschap Erev Rav legde uit waar deze annulering vandaan kwam. Hij trok ook een parallel tussen de jaren dertig en nu: ‘Ook hier in Amsterdam kozen sommigen voor verzet, terwijl anderen ervoor kozen om de nazi-bezetting te negeren of er zelfs mee samen te werken. Vandaag zien we dezelfde dynamiek spelen. Terwijl sommigen zich verzetten tegen de genocide, de straat op gaan en hun stem verheffen, negeren vele anderen de gebeurtenissen.’
Jaap Hamburger van Een Ander Joods Geluid vertelde spontaan dat hij in de jaren 1980 een van de initiatiefnemers is geweest achter het Joods verzetsmonument waar we stonden en waarom. HIj memoreerde dat er veel joods verzet is geweest en dat de nazis weinig ruchtbaarheid daar aan gaven. Hij bekritiseerde ook de koekoek-één-zang van de Joodse gemeenschap dat het antisemitisme zou zijn geweest in plaats van antizionisme.
Alejandra Slutzky van het Platform Stop Racisme en Fascisme vertelde een persoonlijk verhaal over haar achtergrond als kind van verdwenen Joodse Argentijnen. En de manier waarop zij ook moest vluchten voor een fascistisch regime. Joodse vluchtelingen die in de jaren dertig vanuit Duitsland Nederland probeerden te bereiken, werden aan de grens gestopt. Ook nu worden vluchtelingen gestopt aan de grens.
Ewout van den Berg van het Platform Stop Racisme & Fascisme las de op rijm gezette toespraak van Sabina Achterbergh voor. Zij is de voorzitter van de Vereniging Sinti, Roma, Woonwagenbewoners Nederland & Team Woonwagen Belangen Nederland. In haar toespraak stond ze stil bij de lange aanloop van fascistische machtsopbouw naar de massamoord, onder andere in de vernietigingskampen:
Het bleef echter niet alleen bij Joden, ook Sinti & Roma werden vervolgd, gedeporteerd, vermoord met vele doden tot gevolg.
Hun leed wordt vaak vergeten en is daarom de Vergeten Holocaust gaan heten.
Eman Khasawneh, Palestijnse spoken word artieste gaf nadrukkelijk aan hoezeer in de toekomst joods en Palestijnse mensen samen tegen genocide zullen vechten.Eman vertelde over haar moeder en diens beste joodse vriendin. Eman vertelde van de ironie op dat moment als Palestijnse bij het joodse monument te staan waarbij de Amsterdamse politie vindt dat zij tot de groepen behoort die het monument schade willen toebrengen. Zij sloot af door te stellen dat het zionisme nooit tussen de Palestijnen en de Joods Palestijnse gemeenschap zal komen.
Tot slot las Ayala Levinger de verklaring van Erev Rav over het cancelen van de herdenking voor. “Amsterdam verdient beter. Marokkaanse Amsterdamse jongeren opgepakt in plaats van de provocerende maccabi fans.”
Door de persconferentie konden de organisatoren van de Kristallnachtherdenking toch nog hun verhaal doen. Na een korte onderbreking is de jaarlijkse herdenking bij het monument voor het Joodse Verzet op deze manier weer terug.